COVID-19-epidemie veroorzaakt door een natuurlijke speling van het lot: geen boze opzet

-25 maart, 2020. Het huidige coronavirus SARS-CoV-2 is op een natuurlijke manier ontstaan. Een groep wetenschappers uit de VS, Australië en Groot-Brittannië onderzocht het genetisch materiaal van het virus en vergeleek dit met verschillende coronavirussen die eerder tot menselijke besmettingen leidden.

In het wetenschappelijke tijdschrift Nature Medicine schrijven ze: “Onze resultaten laten duidelijk zien dat SARS-CoV-2 geen laboratoriumconstruct of doelbewust gemanipuleerd virus is”. De wetenschappers maken zo een einde aan complottheorieën en nepnieuws over het nieuwe coronavirus, waaronder dus de theorie dat het virus door mensen gemaakt zou zijn.

Corona concepten

We beginnen even met een snelcursus coronajargon. De term “coronavirus” is een verzamelnaam voor een grote familie virussen. Coronavirussen zien er uit als een bol met uitsteeksels. In de bol zit RNA: het recept om meer virussen te bouwen. Coronavirussen veroorzaken vaak ziektes bij dieren. Soms verandert een virus zodanig dat het ook mensen ziek maakt. SARS-CoV was het eerste coronavirus dat mensen ernstig trof. Het virus veroorzaakte 2003 een epidemie van de ziekte SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome). Het virus waar we nu mee te maken hebben heet SARS-CoV-2. Dit virus veroorzaakt de ziekte COVID-19 (Corona Virus Disease 2019).

Bijkomende bouwsteen in de blauwdruk

Om de oorsprong van het SARS-CoV-2-virus te achterhalen, keken de onderzoekers nauwkeurig naar het RNA van het virus. Ze vonden een heel nieuw “hoofdstuk” in het RNA, dat niet voorkomt in verwante coronavirussen; een mutatie. In de natuur is dit heel normaal, maar het toevoegen van zo’n stukje virus-RNA in het lab is ontzettend lastig. Zelfs met de meest moderne moleculaire technieken die gebruikt worden in virusonderzoek is het alleen mogelijk om een bestaand virus een klein beetje aan te passen. De verandering in het SARS-CoV-2-virus is zo groot dat het niet door mensen ontworpen kan zijn.

Effectief de cel in

Een tweede goede aanwijzing vonden de onderzoekers toen ze keken naar het stukje RNA dat codeert voor de “grijphandjes” van het virus. Deze grijphandjes, gemaakt van eiwitten, binden heel specifiek aan de buitenzijde menselijke cel. De onderzoekers vonden dat het grijphandje van SARS-CoV-2 inderdaad heel goed past op menselijke cellen. Maar, toonden computersimulaties aan, het kan nóg specifieker met maar heel weinig aanpassingen. En als je zelf een virus zou maken, zou je niet het op één na effectiefste ontwerp kiezen.

Bronnen

Originele artikel uit Nature Medicine: Andersen, K.G., Rambaut, A., Lipkin, W.I. et al. The proximal origin of SARS-CoV-2. Nat Med (2020). https://doi.org/10.1038/s41591-020-0820-9

   

Fehr A.R., Perlman S. (2015) Coronaviruses: An Overview of Their Replication and Pathogenesis. In: Maier H., Bickerton E., Britton P. (eds) Coronaviruses. Methods in Molecular Biology, vol 1282. Humana Press, New York, NY. https://doi.org/10.1007/978-1-4939-2438-7_1

   

WHO Q & A on coronaviruses (COVID-19), geraadpleegd 24-3-2020. https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses