Op en in jezelf

Je lichaam vol microben

Je ziet ze niet, maar ze zijn er wel. Microben. Ze zitten op je, ze zitten in je, en jij alleen hebt er al meer dan honderdduizend miljard. Dat is veertienduizend keer het aantal mensen dat op aarde woont. Samen worden zij de menselijke microbiota genoemd.

Jij en jouw 1,5 kilo microben

Jouw lichaam zit tjokvol micro-organismen, waaronder bacteriën, schimmels, archaea en virussen. Het zijn er alles bij elkaar tien keer zo veel als het aantal menselijke cellen in jouw lichaam. Samen zijn ze goed voor een gewicht van 1,5 kilo.

microscopisch kleine hulptroepen

1,5kg

Nieuwe kijk op het lichaam

Je lichaamseigen microben zijn belangrijk voor je gezondheid. Het is dus handig om te weten welke soorten het menselijk lichaam allemaal meedraagt. De afgelopen jaren heeft er op dit gebied een revolutie plaatsgevonden. Onderzoeksgroepen uit de hele wereld zijn met de nieuwste technieken aan de slag gegaan om het menselijke microbioom in kaart te brengen. We kijken daardoor nu op een heel andere manier naar ons lichaam.

het lichaam herontdekt

Mond vol microben

Je mond zit vol micro-organismen. Er leven allerlei schimmels, archaea en virussen en wel 700 soorten bacteriën. De meeste zijn onschadelijk. Of helpen zelfs je mond gezond te houden. Maar sommige veroorzaken gaatjes, tandvleesontsteking of een stinkende adem.

ieder z’n eigen mondinhoud

700 verschillende soorten
bacteriën leven er
in je mond

Grootste orgaan, kleinste beschermers

De huid vormt een belangrijke barrière voor microben van buitenaf. Je hebt in totaal 1,8 m² huid waarop ruim 1,5 biljoen (dat is een 1 met 12 nullen) bacteriën leven. Op sommige plekken leven tientallen miljoenen microben per vierkante centimeter huid. Net als in je darmen is het overgrote deel nuttig en ongevaarlijk. Ze voorkomen dat schadelijke microben op de huid voet aan de grond krijgen.

eerste verdedigingslinie

1,5

biljoen
microben

Dat is een één met twaalf nullen. Zoveel microben leven er op de totale oppervlakte van je huid.

Slijmerige verdediging

Via je ademhaling krijg je hele vloedgolven aan microben binnen. Sommige daarvan kunnen gevaarlijk zijn voor je gezondheid. De slijmvliezen in je neusholte en luchtwegen produceren slijm waaraan de vreemde microben blijven plakken. Deze vorm van afweer zorgt, samen met je huid, voor de eerste verdedigingslinie van je lichaam tegen gevaarlijke micro-organismen.

slijmerige val

Een verborgen wereld in je darmen

De darmen zijn onbetwist de hoofdstad van jouw microbioom. Hier bevindt zich 99% van de 100 duizend miljard microben die overal in en op je lichaam leven. Een gigantische hoeveelheid met een niet te onderschatten rol voor jouw gezondheid. De darmmicrobiota bestaat vooral uit bacteriën, wel 1.200 soorten. Het zijn er zelfs zó veel dat je poep voor ongeveer de helft uit darmbacteriën bestaat.

microbewalhalla uniek darmleven

50%

van je poep
bestaat uit
darmbacteriën.

Intieme helpers

Geslachtsdelen zijn microbieel gezien ook erg interessant. Vooral het vrouwelijk geslachtsdeel heeft grote aantrekkingskracht op microbiologen. Het unieke milieu van de vagina vind je nergens anders op het lichaam. Deze gastvrouw biedt plek aan een breed scala van microben, waaronder 300 soorten bacteriën, voornamelijk melkzuurbacteriën.

gezonde zuurgraad

Ziekmakers

Een minuscuul deel van de microben kan gevaarlijk voor de mens zijn. Lichaamseigen microben werken samen met het immuunsysteem om je te beschermen tegen deze ziekteverwekkers, ook wel pathogenen genoemd. Maar iedereen wordt wel eens ziek. Jaarlijks sterven nog steeds ongeveer 17 miljoen mensen ter wereld, onder wie veel kinderen, aan infecties. Hoe kun je jezelf hiertegen wapenen?

onzichtbaar gevaar microben en medicijnen

De expert vertelt

Microben op en in ons lichaam: Waarom zijn ze zo belangrijk voor onze gezondheid? Wat weten we al over ze? En hoe kunnen we deze kennis toepassen? Remco Kort, microbioloog en onderzoeker bij TNO (Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek), doet er onderzoek naar.

bekijk de video