Resistentie

Antibioticaresistentie

Antibioticagebruik is de afgelopen 10 jaar met 36% toegenomen . Maar er is sinds 1987 geen nieuw antibioticum meer ontdekt. Dit heeft geleid tot overmatig en onverstandig gebruik van antibiotica met als gevolg resistentie. Bacteriën passen zich gemakkelijk aan en worden razendsnel ongevoelig voor antibiotica. Steeds vaker voor bijna alle soorten antibiotica die we hebben, zoals de multiresistente ziekenhuisbacterie MRSA (meticilline-resistente Staphylococcus aureus). Antibiotica doden gevoelige bacteriën, maar laten resistente bacteriën ongemoeid. Zij kunnen zich vervolgens ongestoord vermenigvuldigen en verspreiden. Verkeerd gebruik van antibiotica versnelt dit proces nog eens extra, wat resulteert in een vicieuze cirkel.

Aanpassingsvermogen

Bacteriën passen zich ongelofelijk snel aan. Dat komt allereerst omdat ze zich heel snel vermenigvuldigen. Dat doen ze door middel van binaire deling. Gemiddeld delen bacteriën zich elke 20 minuten. De snelste zelfs in maar zes minuten! Bij de mens duurt het gemiddeld 30 jaar voordat we voor een volgende generatie zorgen. Onder de juiste omstandigheden ontstaan er in tien uur dus een miljard bacteriën uit één bacterie. Heel veel delingen dus, en bij elke deling kunnen er kleine foutjes in het DNA ontstaan, zogenaamde mutaties. De meeste van deze mutaties hebben geen effect of zijn zelfs schadelijk voor de bacterie. Maar heel soms kan de bacterie er net wat beter door overleven. Bijvoorbeeld in een milieu met antibiotica.   Daarnaast nemen bacteriën ook veel genetisch materiaal op uit hun milieu, en wisselen ze het actief met elkaar uit . Dit heet conjugatie. Zo kan een bacterie nieuwe eigenschappen, zoals ongevoeligheid voor antibiotica, ‘lenen’ van andere bacteriën. Recent is zelfs ontdekt dat bacteriën zelfs actief samenwerken tegen antibiotica en ongevoelig worden.