Veel bacteriën zitten vol met plasmiden. Deze kleine stukjes DNA bevatten allerlei handige eigenschappen die bacteriën zelf onderling kunnen uitwisselen. Maar ook wij maken er handig gebruik van, bijvoorbeeld om medicijnen mee te maken.
Veel bacteriën zitten vol met plasmiden. Deze kleine stukjes DNA bevatten allerlei handige eigenschappen die bacteriën zelf onderling kunnen uitwisselen. Maar ook wij maken er handig gebruik van, bijvoorbeeld om medicijnen mee te maken.
Los in de cel
Bij onze cellen zit al het DNA veilig en netjes opgeborgen in de celkern. Maar veel eencelligen, zoals bacteriën, hebben geen celkern waardoor hun genetisch materiaal los in het cytoplasma ligt. Bacteriën hebben een enkele chromosoom. Maar daarnaast hebben ze nog veel meer DNA in de vorm van plasmiden. Een plasmide is een cirkelvormige stukje DNA. Afhankelijk van de omstandigheden kunnen er wel duizenden plasmiden in een cel zitten. Ook de lengte van de plasmiden kan enorm verschillen van 1.000 tot meer dan 200.000 baseparen.
Handige eigenschappen
Op plasmiden liggen vaak handige eigenschappen voor het organisme, zoals resistentie tegen antibiotica. Bacteriën kunnen deze plasmiden ook onderling uitwisselen via conjugatie. Via deze vorm van horizontale genoverdracht kunnen de bacteriën zelfs met andere soorten dit soort handige eigenschappen uitwisselen.
Medicijnen door plasmiden
In de biotechnologie worden vaak kunstmatige plasmiden gebruikt voor genetische modificaties. Door heel precies zelf plasmiden met de gewenste eigenschappen samen te stellen, kunnen onderzoekers een cel een bepaalde stof laten maken of een specifiek gedrag laten vertonen. Zo worden plasmiden gebruikt om gist of bacteriën grote hoeveelheden insuline te laten produceren.