Biofilm, het komt overal om je heen voor. Nee, het is niet een ecologische kaskraker uit Hollywood, maar een laag van talloze microben. Je tandplak is er bijvoorbeeld ook één.
Biofilm, het komt overal om je heen voor. Nee, het is niet een ecologische kaskraker uit Hollywood, maar een laag van talloze microben. Je tandplak is er bijvoorbeeld ook één.
De matrix
Biofilms zijn een opstapeling van microben die zich vasthechten aan een oppervlak. Deze microben produceren slijmerige lagen van lange suikerketens (polysaccharides). Zo ontstaat een complexe gemeenschap van microben die ingesloten is door een slijmerige, verbindende laag. Die laag heet de matrix.
Bescherming
De biofilm vormt een beschermde omgeving waarin microben in de meest onaangename milieus kunnen overleven. Stroming, antibiotica, of predatoren zijn voor microben constante gevaren. De slijmerige matrix biedt daarnaast bescherming tegen zware metalen en UV-straling.
Eigen rol en plek
Biofilms bestaan vaak uit verschillende soorten microben. Dit zijn veelal bacteriën, maar ook archaea en gisten komen voor in biofilms. De verschillende microben in deze gemeenschap hebben elk een eigen rol en plek. Zo zijn er sommige microben die het beste aan een ondergrond kunnen hechten, en andere die de slijmerige laag maken.
3,5 miljard jaar oud
Een bijzondere vorm van biofilms is de stromatoliet. Doordat er sediment, zoals zand, onderdeel is van de matrix zijn dit dikke biofilms. De biofilms groeien in afwisselend zachte en harde lagen. Stromatolieten kunnen zo meer dan twee meter hoog worden. Deze samenlevingsvorm is al heel oud: er zijn fossielen van stromatolieten gevonden van meer dan 3,5 miljard jaar oud.
