Op en in jouw lichaam
Op en in je lichaam
Microben zitten overal om je heen maar ook op en in je lichaam. Microben zijn veel kleiner dan jouw eigen cellen. Er zitten tien keer meer microben dan cellen in je lichaam. Dat zijn er wel honderdduizend miljard (dat is een 1 met 14 nullen), 14.000 keer zo veel als er mensen op aarde wonen. Het grootste deel van deze microben speelt een belangrijke rol op of in je lichaam. Ze helpen je overleven. Maar een paar soorten kunnen je ziek maken. Hiertegen moeten wij ons goed beschermen. Gelukkig helpen de goedaardige microben in je lichaam jouw afweersysteem, je natuurlijke verdediging tegen indringers of cellen waar iets mis mee is, bij de bescherming tegen gevaarlijke microben.
Op je huid
Op je huid leven honderden verschillende soorten bacteriën. Het overgrote deel van de microben op en in je huid bestaat uit bacteriën. Op een vierkante centimeter huid kunnen miljoenen bacteriën leven. Daarnaast leven er ook schimmels op onze huid. Er leven bijvoorbeeld soorten in onze talgklieren die de oliën uit onze klieren opeten. Deze microben zijn niet gevaarlijk. Ze beschermen je huid juist tegen schadelijke microben van buitenaf.
In je darmen
Het grootste deel van de microben op en in ons lichaam is goedaardig. Ze hebben heel belangrijke taken. De meeste (goedaardige) microben leven in de dikke darm, de darmbacteriën. In onze darmen leven honderden verschillende soorten darmbacteriën. Deze darmbacteriën wegen bij elkaar wel 1,5 kilo en als we ze niet hadden, zouden we niet kunnen overleven. Ze verteren het eten dat wij zelf niet kunnen afbreken.
Ziekmakers
De meeste microben op, in en om je heen zijn ongevaarlijk. Veel soorten zijn nuttig voor de mens. Slechts een heel klein deel van de microben kan je ziek maken. Als je gezond bent, heb je vaak een sterk afweersysteem dat je goed beschermt tegen ziekteverwekkers. De kans dat je ziek wordt, is dus erg klein. Maar je kunt pech hebben. Sommige bacteriën kunnen bijvoorbeeld keelontsteking veroorzaken. Deze bacteriën verspreiden zich via de lucht. Schimmels kunnen schimmelinfecties veroorzaken, zoals zwemmerseczeem.
Alexander Fleming
Alexander Fleming was een Britse arts. Hij heeft de penicilline ontdekt, de eerste vorm van antibiotica. Dat zijn stoffen die bacteriën doden. Ze worden gebruikt als medicijn tegen veel ziektes. Fleming ontdekte penicilline toevallig. In het ziekenhuis waar hij werkte, kweekte hij bacteriën. Op een van zijn bacteriekweken kwam per ongeluk een schimmel terecht. Rondom deze schimmel groeiden de bacteriën minder goed. Fleming maakte daaruit op dat de schimmel een stof aanmaakte die de groei van de bacteriën remde. Deze stof noemde hij penicilline, naar de schimmel op zijn kweek: Penicillium notatum.
Medicijnen
De pest, of ‘Zwarte Dood’, werd veroorzaakt door een bacterie. In de middeleeuwen, tussen het jaar 1347 en 1351 gingen er tientallen miljoenen mensen in Europa dood aan deze ziekte. In de geschiedenis zijn er meer van dit soort verwoestende ziektes geweest. Allemaal met microben als boosdoener. Tegenwoordig worden nog steeds veel mensen ziek door ziekteverwekkende microben. Maar microben zorgen niet alleen voor het probleem, maar ook voor de oplossing. Aan het begin van de 20ste eeuw ontdekte de Britse arts Alexander Fleming een schimmel die bacteriën kon doden. De schimmel bleek een stof aan te maken waar bacteriën niet tegen kunnen. Fleming noemde deze stof penicilline, naar de wonderbaarlijke schimmel (Penicillium notatum). Penicilline was het eerste antibioticum. Tegenwoordig zijn er heel veel soorten antibiotica die ons helpen in de strijd tegen gevaarlijke bacteriën. Hierdoor zijn veel ziektes niet meer dodelijk.
